W ramach cyklu wykładów/webinariów zorganizowanych przez Obserwatorium Gospodarki Światowej Szkoły Organizacji Przemysłowej pt. „Na temat przyszłości”, poświęconych analizie i badaniu nowego globalnego scenariusza gospodarczego wyłaniającego się po epidemii COVID-19, Forum Innowacyjnych Przedsiębiorstw (FEI) oraz Społeczność IND+I przedstawiły Manifest zatytułowany „Filary dostatniejszej i bardziej zrównoważonej przyszłości”. Dokument, który został przygotowany wspólnie przez obydwie organizacje, zawiera szereg „przepisów” na pobudzenie i ożywienie gospodarki po COVID-19, w zdecydowany sposób popierających model produkcyjny oparty na innowacyjności, wiedzy i przemyśle.

Forum Innowacyjnych Przedsiębiorstw reprezentował jego przewodniczący, Luis Fernando Álvarez Gascón, który jednocześnie jest Dyrektorem Generalnym GMV Secure e-Solutions. Natomiast ze strony IND+I w spotkaniu udział wziął Xavier Ferràs, Przewodniczący ds. Naukowych. Omówili oni wspólnie niektóre z propozycji przedstawionych w Manifeście, takie jak zmiana strukturalna modelu (bardziej ekologiczny i cyfrowy), transformacja przemysłowa (większa specjalizacja i większa odporność), pionowa i pozioma integracja innowacji, inwestycje publiczne i ich znaczenie w ramach ekspansji fiskalnej, przyspieszenie integracji europejskiej i pozycjonowanie na rynku światowym w oparciu o Cele Zrównoważonego Rozwoju.

Jak powiedział przewodniczący FEI, Hiszpania musi rozwijać swój własny potencjał przemysłowy, ponieważ „przemysł to droga do stabilnego, bardziej wydajnego i lepiej płatnego zatrudnienia, jak również czynnik stymulujący rozwój innych sektorów; ma on także znaczący potencjał eksportowy oraz zapewnia odporność i bezpieczeństwo naszej gospodarki”.

Manifest proponuje przekształcenie przemysłu w oparciu o nową, dostosowaną do rzeczywistości politykę przemysłową, która jednocześnie jest zgodna z celem zrównoważonego rozwoju. „Cyfryzacja zmienia modele i procesy biznesowe, wspomaga rozwój przemysłu 4.0, umożliwia tworzenie nowych produktów i nowych cyfrowych modeli biznesowych, a także pozwala na integrację przemysłu z nowymi obszarami łańcucha wartości dodanej”. Zapewnia coś, „co wcześniej było niemożliwe, czyli bezpośredni kontakt z klientem. Stwarza też możliwość serwicyzacji spółek przemysłowych”. Nasz przemysł „nie może pozostać obojętny na cyfrową transformację i na fakt, że platformy cyfrowe będą odgrywać kluczową rolę w gospodarce opartej na danych”. Jednocześnie „należy postrzegać wyzwanie zrównoważonego rozwoju jako szansę”, powiedział Álvarez-Gascón.

Przewodniczący FEI podkreślił również potrzebę promowania przez nasz kraj zmian niezbędnych do realizacji celów zrównoważonego rozwoju i zaproponował innowacyjność jako jedną z dźwigni, za pomocą których można te zmiany przeprowadzić. „Musimy nadal inwestować w tworzenie łańcuchów wartości dodanej. To właśnie ich analiza może doprowadzić do stworzenia skuteczniejszej strategii przemysłowej, połączonej z działaniami realizowanymi wokół ekosystemów terytorialnych”. A wszystko to „w połączeniu z transformacją kapitału ludzkiego, talentów i masowych programów wzmacniania potencjału cyfrowego”. Nasz przemysł „musi rozwijać się nie tylko w oparciu o tradycyjne wartości produkcyjne takie jak praca i kapitał. Nie może bazować na niskich zarobkach, lecz musi postawić na wiedzę i innowacyjność, szczególnie w czasach niepewności i ciągłych zmian. W momencie, gdy nie wiemy, jaka będzie przyszłość, musimy zdecydowanie postawić na umiejętności”.

Kolejnym aspektem, który przedstawił Álvarez-Gascón, jest deficyt innowacyjności w naszym kraju. „Znajdujemy się na poziomie z 2007 roku, w przeciwieństwie do innych krajów, które postawiły zdecydowanie na zwiększenie innowacyjności”. Ale – jak twierdzi – „możliwe jest odwrócenie tej sytuacji, jeśli istnieje wola polityczna i projekt ogólnokrajowy”. Ideałem byłoby „podwojenie budżetu publicznego i potrojenie prywatnych inwestycji w następnym dziesięcioleciu”, ponieważ „w sferze publicznej nadal jest wiele do zrobienia: na przykład wykonanie budżetu i zapewnienie, że środki będą zgodne z potrzebami naszego systemu”. „Jeśli nie ma oddziaływania, nie ma innowacji – nie jest to kwestia inwestowania większych środków”. Jak powiedział Sekretarz Generalny ds. Przemysłu: „Jeśli nie ma VAT-u, nie ma innowacji”.

Scenariusz zakładający pewność

Ważnym tematem, który również podjął przewodniczący FEI, jest potrzeba przyciągnięcia prywatnych inwestycji do naszego kraju. Co możemy zrobić, aby tak się stało? Do kluczowych kwestii, wspomnianych także w Manifeście, zalicza się „mnożnik, o którym niewiele się mówi, kiedy jest mowa o przyciąganiu prywatnych inwestycji, a którym jest pewność (ewolucja regulacji rynku, bodźce fiskalne) lub zmniejszenie niepewności. Jeśli ustalimy wspólny (publiczno-prywatny) horyzont, pojawią się też prywatni inwestorzy”. Niemniej jednak „w ekosystemie, który proponujemy, sektor przemysłowy nie może być oddzielony od innych sektorów, a w szczególności od ośrodków technologicznych i od sfery badań naukowych. Musimy je wspierać, aby mogły funkcjonować w sposób skoordynowany”.

Álvarez-Gascón zauważył również, że „jednym z ogniw, o którym nie możemy zapomnieć, jest przedsiębiorczość jako mechanizm wykorzystania wiedzy”, a także potrzeba, aby „państwo pełniło aktywną rolę poprzez tworzenie precyzyjnie określonych polityk wspólnie z sektorem prywatnym – na bazie dialogu i wzajemnego zaangażowania”. Jednocześnie należy „aktualizować przepisy, ponieważ czasami ramy regulacyjne uniemożliwiają realizację działań. Należy stworzyć więcej powiązań między światem nauki i biznesu oraz, co jest bardzo ważne, należy uświadomić społeczeństwu znaczenie tego wszystkiego”, gdyż „nie możemy oddzielić innowacji od polityki przemysłowej ani od celów w zakresie zatrudnienia i zrównoważonego rozwoju. Bo w końcu chodzi o to, żeby ludziom żyło się lepiej”.