Niedawno opublikowano pierwszy katalog ponad miliarda gwiazd przeanalizowanych przez obserwatorium Gaia - najobszerniejszy opracowany do tej pory spis ciał niebieskich.

Przygotowana przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) misja Gaia wystartowała w grudniu 2013 r. i rozpoczęła badania naukowe w lipcu 2014 r. Opublikowany katalog został opracowany w oparciu o dane zebrane przez 14 pierwszych miesięcy misji, tj. do września 2015 r.

Hiszpania aktywnie uczestniczyła w projekcie Gaia i zrealizowała ok. 11% prac misji. GMV uczestniczyła w misji Gaia od początku, tj. od analizy GDAAS (Gaia Data Access and Analysis Study), w wyniku której zbadano różne techniki dostępu do danych pozyskiwanych podczas misji i proces ich przetwarzania. Personel GMV brał udział w rozwoju SOC (Science Operations Centre) w ESAC, konkretnie w pracach związanych z weryfikacją, walidacją i koordynacją testów oprogramowania, w szczególności (AGIS (Astrometric Global Iterative Solution), Main Database/First Look, Gaia Tools oraz część Gaia Transfer System.

Oprócz tego, GMV, wraz z Uniwersytetem Barcelońskim i Katalońskim Ośrodkiem Superkomputerów, stworzyła zespół odpowiedzialny za rozwój IDT (Initial Data Treatment) – pierwsze ogniwo w łańcuchu naukowego przetwarzania danych, kluczowe dla odpowiedniej jakości danych końcowych uzyskanych podczas misji. Satelita Gaia wysyła dane do stacji naziemnej, gdzie sprawdza się ich jakość i rozpoczyna przetwarzanie, w którym to procesie uczestniczy GMV. Otrzymane dane są przetwarzane, gromadzone i dystrybuowane do instytutów naukowych, gdzie dokonuje się ich analizy i przeprowadza odnośne badania.

GMV ponosi również odpowiedzialność za CCS (Central Check Out System) – jeden z komponentów EGSE (Electrical Ground Support Equipment). Nasza firma nabyła, zainstalowała, skonfigurowała i obsługuje CCS misji, opierając się na rozwiązaniu Astrium Open Center.

W ramach opracowywania szczegółowej trójwymiarowej mapy Drogi Mlecznej, misja Gaia ustaliła jasność i pozycję 1 miliarda 142 milionów gwiazd. W przyszłości zostanie opublikowany kompletny katalog zbadanych ciał niebieskich. Na razie udostępniono wyciąg, w którym prezentuje się odległości i ruchy w przestrzeni ponad dwóch milionów gwiazd.

Katalog sporządzony na podstawie danych uzyskanych przez misję Gaia będzie najobszerniejszą i najdokładniejszą mapą gwiazd naszej galaktyki w historii. Naukowcy oczekują również, że na podstawie zebranych danych będą w stanie znacznie lepiej zrozumieć strukturę, dynamikę i naturę galaktyk. Być może uda im się nawet odtworzyć historię ewolucji naszej galaktyki – Drogi Mlecznej.