W grudniu ubiegłego roku pomyślnie zakończyły się końcowe testy i demonstracje PERIOD (PERASPERA In-Orbit Demonstration) – jednego z projektów H2020 trzeciej fazy Strategicznego Klastra Badawczego (SRC) w dziedzinie robotyki kosmicznej, zarządzanego przez europejski projekt PERASPERA, przewidującego ambitny i nowatorski pokaz na orbicie (2026 r.).

Głównymi celami PERIOD są wdrożenie, demonstracja i udoskonalenie techniczne istniejących obecnie w Europie koncepcji orbitalnych znanych jako ISMA (In-Space Manufacturing & Assembly) i Satellite Refueling w celu ich produktywizacji oraz komercjalizacji w niezbyt odległej przyszłości (ok. 2027 r.), co odbędzie się w europejskich ramach instytucjonalnych i komercyjnych (serwisowanie na orbicie).

Scenariusze demonstracyjne zdefiniowane w PERIOD zostały starannie wybrane, aby przekonać środowisko naukowe i inne podmioty, że istnieje możliwość produkcji, montażu oraz rekonfiguracji satelitów i/lub dużych anten na orbicie, a także wykorzystania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) jako ewentualnej orbitalnej „stacji paliw”. Produkcja obejmuje budowę anteny, montaż elementów satelity i jego rekonfigurację w tej samej fabryce orbitalnej, z wykorzystaniem autonomicznego podsystemu Motion Planning & Execution opartego na ERGO i ESROCOS (GMV) – dwóch wcześniejszych projektach tego samego klastra robotycznego. Demonstrator zostanie posadowiony na platformie Bartolomeo ISS, która ulegnie dalszej modernizacji, aby rozszerzyć poziom walidacji wydajności operacyjnej, od montażu i produkcji konstrukcji, aż po eksperymenty związane z procesem tankowania.

GMV (oddział hiszpański i portugalski) należy do konsorcjum składającego się z 7 partnerów, którego liderem jest Airbus Defence & Space GmbH. W kontekście tego projektu udział GMV był niezwykle istotny dla ponownego wykorzystania oraz adaptacji struktur framework ESROCOS (GMV Portugalia) i ERGO (GMV Hiszpania), jak również dla określenia specyfikacji wymagań oraz projektowania, implementacji, integracji, weryfikacji i walidacji obydwu struktur framework w ramach tego przedsięwzięcia.

W ostatnich miesiącach realizacji projektu (listopad i grudzień 2022 r.) były prowadzone równolegle dwa typy działań mających na celu weryfikację i walidację celów zdefiniowanych w PERIOD:

1. Udoskonalenie technologii oprogramowania wykorzystywanych w projekcie: przeprowadzono TRA (Technology Readiness Assessment) na technologiach oprogramowania wykorzystywanych przy definiowaniu i wdrażaniu systemu. Firma GMV zdołała podnieść TRL (Technology Readiness Level) struktur framework wchodzących w jej zakres odpowiedzialności (ESROCOS i ERGO) z TRL4 do TRL5 po przeprowadzeniu kilku sesji i serii testów (testy jednostkowe, integracyjne i systemowe) w laboratorium orbitalnym RISMAT (Airbus, Brema w Niemczech).
2. Demonstracja systemu końcowego: na początku grudnia uproszczony system końcowy został zweryfikowany, zwalidowany i przeprowadzono jego demonstrację w obecności kierownika projektu z Komisji Europejskiej (KE) i kilku przedstawicieli PSA (Project Support Activity). Obecni byli również przedstawiciele różnych krajowych ośrodków badawczych (CDTI, DLR, ESA itd.) oraz audytorzy zewnętrzni.

Wszystkie te działania zostały przeprowadzone w sposób zadowalający, zgodnie z wymogami i standardami ustalonymi dla projektu.

Projekt PERIOD realizowany jest w ramach unijnego programu badawczo-innowacyjnego o nazwie Horyzont 2020 (umowa o udzielenie dotacji nr 101004151).

Więcej informacji o firmie GMV w strategicznym klastrze badawczym (SRC) technologii robotyki kosmicznej

Strategiczny klaster badawczy (SRC – Strategic Research Cluster) dotyczący technologii robotyki kosmicznej jest koordynowany przez projekt PERASPERA, również finansowany przez Unię Europejską za pośrednictwem Programu Horyzont 2020 Space „COMPET-4-2014: Space Robotics Technologies” (umowa o udzielenie dotacji nr 640026).

Celami przyświecającymi SRC jest projektowanie, opracowywanie i testowanie technologii robotyki kosmicznej niezbędnych do realizacji przyszłych misji serwisowania na orbicie oraz eksploracji i eksploatacji kosmosu, które przedłużą żywotność operacyjną satelitów, poprawiając ich efektywność w ramach misji kosmicznych.

Firma GMV odegrała istotną rolę na przestrzeni całej ewolucji prac klastra SRC. W pierwszej fazie zajęła się koordynacją następujących trzech z sześciu projektów: ESROCOS (OG1), ERGO (OG2) i FACILITATORS (OG6). Na drugim etapie wzięła udział we wszystkich projektach, będąc odpowiedzialną za koordynację ADE (OG 10) oraz uczestnicząc kolejno w projektach EROSS (OG7), MOSAR (OG 9) i PRO-ACT (OG11). W trzeciej fazie pracowała przy projektach EROSS+ (OG12), PERIOD (OG13) i COROB-X (OG14). Na ostatnim etapie firma GMV bierze udział w EROSS IOD (European Robotic Orbital Support Services In Orbit Demonstrator) – jedynym projekcie realizowanym w ramach tej fazy, za sprawą którego w 2026 r. ruszy pierwsza europejska misja demonstracyjna operacji z zakresu robotyki dotyczących pomocy udzielanej satelicie na orbicie oraz wymiany jego ładunków użytecznych.

Firma GMV może ponadto poszczycić się wybitnymi osiągnięciami w zakresie prowadzenia prac w ramach Programu Badań Technologicznych (TRP – Technology Research Programme) Europejskiej Agencji Kosmicznej. Zajmuje również pozycję europejskiego lidera w branży technologii robotycznych w obszarze autonomii pokładowej oraz systemów naprowadzania, nawigacji i sterowania do zastosowań orbitalnych i powierzchniowych.