Misja Proba-3 Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) ma zrewolucjonizować technologię kosmiczną dzięki innowacyjnej misji latania w formacji i obserwacji Słońca. Firma GMV odgrywa w tym przedsięwzięciu kluczową rolę, uczestnicząc zarówno w rozwoju systemów pokładowych, jak i infrastruktury naziemnej.

Proba-3 to misja prowadzona przez Hiszpanię za pośrednictwem firmy Sener, w ścisłej współpracy z konsorcjum złożonym z 40 firm z 16 krajów. Składa się ona z dwóch satelitów (Koronograf i Okulter), które będą latać w odległości 150 metrów. Ich głównym celem jest zademonstrowanie wykonalności zastosowania zaawansowanych technologii latania formacyjnego, co w tym konkretnym przypadku oznacza utworzenie solidnej, wirtualnej strukturze w przestrzeni kosmicznej lub – jeszcze bardziej upraszczając – wirtualnego instrumentu, którego celem naukowym jest prowadzenie szczegółowych obserwacji korony słonecznej poprzez blokowanie światła słonecznego przez jeden z satelitów, tak jakbyśmy mieli do czynienia z zaćmieniem, dzięki czemu drugi satelita będzie mógł badać koronę bez zakłóceń.

Firma GMV odpowiada za podsystem lotu w formacji (FFS) – najbardziej innowacyjny, a zarazem jeden z najbardziej złożonych i kluczowych elementów misji. Podsystem ten obejmuje projektowanie, wdrażanie oraz walidację oprogramowania pokładowego w środowisku symulacyjnym, które odtwarza funkcjonowanie komputera pokładowego i interfejsów elektrycznych. FFS jest elementem, który pozwala na utrzymanie niezbędnej precyzji oraz stabilności między dwoma satelitami, umożliwiając im funkcjonowanie jako sztywna, wirtualna struktura z milimetrową dokładnością pozycji i sekundową dokładnością orientacji.

Firma GMV opracowała również system naziemny odpowiadający za weryfikację dynamiki lotu (Flight Dynamics System – FDS). System ten uwzględnia wyznaczanie orbity, przewidywanie zdarzeń oraz obliczanie manewrów, sprawdzając, czy satelity utrzymują się w formacji przez cały czas trwania misji. GMV zapewni również wsparcie dla operacji związanych z tym systemem podczas początkowych faz misji, które będą najbardziej kluczowe, przeprowadzając certyfikację w locie wszystkich komponentów, w tym FFS i wstępnego pozycjonowania konfiguracji lotu w formacji.

W realizacji misji Proba-3 kluczową rolę odgrywa współpraca międzynarodowa. W związku z tym w ramach FFS hiszpańska filia GMV prowadzi współpracę z firmą Sener, która odpowiada za funkcję kontroli formacji, oraz z kanadyjską firmą NGC Aerospace, odpowiedzialną za podsystem kontroli położenia i orbity (AOCS). Udział polskiego oddziału firmy GMV w tym przedsięwzięciu również ma kluczowe znaczenie, gdyż na jego barkach spoczywa odpowiedzialność za projekt i walidację funkcji pokładowej do obliczania pozycjonowania względnego na podstawie pomiarów GPS.

Aby zaprezentować rzeczoną misję na terenie Hiszpanii, dnia 29 października Centrum Astronomii Kosmicznej (ESAC) w Villanueva de la Cañada (Madryt) gościło w swoich progach uczestników wydarzenia, w którym wzięli udział między innymi: hiszpańska ministra nauki, innowacji i uczelni wyższych – Diana Morant, dyrektor Hiszpańskiej Agencji Kosmicznej (AEE) – Juan Carlos Cortés, dyrektorka naukowa ESA i dyrektorka ESAC – Carole Mundell oraz burmistrz gminy Villanueva de la Cañada – Luis Manuel Partida.

Podczas wydarzenia odbyła się dyskusja panelowa poświęcona kwestii przemysłu i prowadzona przez Diego Rodrígueza, dyrektora ds. przestrzeni kosmicznej i nauki w firmie Sener, z udziałem Marielli Graziano – dyrektorki ds. rozwoju biznesu w branży kosmicznej w GMV. Podczas swojego wystąpienia Mariella podkreśliła, że „Proba-3 otwiera nowy rozdział w sposobie prowadzenia działań w kosmosie. Począwszy od chwili obecnej, FFS umożliwi tworzenie wielkogabarytowych wirtualnych struktur w przestrzeni kosmicznej – czy to instrumentów naukowych, instrumentów do obserwacji Ziemi, czy też anten. Operacje te mogą być przeprowadzane w sposób autonomiczny, tj. zaangażowane satelity mogą działać niezależnie, obliczając swoją pozycję i trajektorię w odniesieniu do swojego odpowiednika, bez wsparcia operatora-człowieka. Będą one również w stanie czynić to w sposób rozproszony, tak aby poszczególne komponenty szkoleniowe dostosowywały się do siebie nawzajem w celu skutecznego i bezpiecznego zapewnienia funkcjonowania wirtualnego instrumentu”.

Misja ta zostanie wkrótce wystrzelona z Indii i osiągnie historyczny kamień milowy: ukaże bowiem, że precyzyjne loty w formacji między satelitami w kosmosie są możliwe, jednocześnie umożliwiając przeprowadzenie istotnych prac naukowych poprzez stworzenie sztucznego zaćmienia w celu analizowania korony słonecznej.