Konieczność debaty nad innowacyjnością w Hiszpanii

Niezwykle istotne jest sformułowanie przez instytucje nowych polityk, jak również generowanie bodźców dla rynku pracy i systemu kształcenia ustawicznego oraz kształcenia uniwersyteckiego i zawodowego.

Skuteczna polityka edukacyjna pomoże ograniczyć liczbę miejsc pracy zagrożonych w związku z pojawieniem się cyfryzacji i nierówności.

CESIN będzie zajmować się analizowaniem i oceną publicznej polityki promowania B+R+I w przedsiębiorstwach oraz rzeczywistego wpływu, jaki ma ona na ich zachowania w zakresie technologii, strategii i konkurencji.

19 listopada Forum Innowacyjnych Przedsiębiorstw (FEI) zaprezentowało publikację pt. „Innowacje technologiczne a zatrudnienie” oraz dokonało inauguracji nadzwyczajnej Katedry Badań nad Innowacyjnością (CESIN), stworzonej wspólnie przez FEI i Uniwersytet Complutense w Madrycie. Podczas tego samego wydarzenia wręczono doroczne nagrody FEI w kategoriach: innowacyjny naukowiec, innowacyjne przedsiębiorstwo i organizacja/instytut wspierające innowacje.

Luis Fernando Álvarez-Gascón, Prezes FEI i Dyrektor Generalny GMV Secure e-Solutions, zaapelował w swoim wystąpieniu do używania innowacji jako narzędzia do podejmowania wielkich wyzwań, z którymi musi się zmierzyć nasze społeczeństwo. „Innowacyjność nie należy do priorytetowych tematów debaty w polityce hiszpańskiej, a kiedy już się o niej mówi, wydaje się być oderwana od wyzwań, które przed nami stoją. Innowacyjność to rozwiązanie kwestii jakości zatrudnienia, postępu społecznego i dobrobytu, naszego systemu emerytalnego – to wiedza wykorzystywana w praktyce”.

FEI uważa, że taka debata to konieczna i pilna sprawa. Dlatego proponuje wprowadzenie w życie narodowego porozumienia, w którym innowacyjność zajmie należne jej miejsce, podobnie jak reindustrializacja kraju. Sektor publiczny ma tu do odegrania zasadniczą rolę, która nie ogranicza się wyłącznie do finansowania. Wraz z sektorem prywatnym i uniwersytetami powinien odgrywać wiodącą rolę w hiszpańskim społeczeństwie.

„Często – kontynuował Álvarez-Gascón – informacje na temat innowacji zaczynają się od mantry niewystarczającego finansowania, i to jest prawda. Nie wystarczy jednak dotychczasowy wysiłek inwestycyjny ze strony podmiotów publicznych i prywatnych. Kluczowy jest przede wszystkim sposób postępowania. Ważne są wyniki i ich konsekwencje. Jeśli nie przyniosą one żadnych skutków, nie będzie innowacji”.

„Innowacje technologiczne a zatrudnienie”
We wstępie do prezentacji książki „Innowacje technologiczne a zatrudnienie” Luis Fernando Álvarez-Gascón podkreślił wagę zaangażowania na rzecz innowacji w celu poprawy konkurencyjności oraz tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy opartych na talentach.

Technologia zawsze przynosiła dobrobyt. Niektórzy ekonomiści przypisują 80% różnicy między krajami bogatymi i biednymi wykorzystywaniu wiedzy. Chociaż wyniki zastosowania technologii są zawsze pozytywne dla społeczeństwa, bylibyśmy ślepi, gdybyśmy nie rozważali związanych z tym zjawisk negatywnych, takich jak zagrożenie nierównością. Stąd potrzeba wypracowania rozwiązań pozwalających na przeciwdziałanie negatywnym konsekwencjom nowych technologii dla zatrudnienia. „Niezwykle istotne jest – powiedział Álvarez Gascón –sformułowanie przez instytucje nowych polityk, jak również generowanie bodźców dla rynku pracy i systemu kształcenia ustawicznego oraz kształcenia uniwersyteckiego i zawodowego”.

Jak wspomniał Cándido Méndez, autor prologu do książki, „w obliczu rewolucji technologicznej musimy wziąć pod uwagę czynnik prędkości i zasięgu zmian. Dla mnie najistotniejszym aspektem innowacji jest to, w jaki sposób wykorzystamy rewolucję cyfrową do poprawy dobrobytu ludzi, bez uszczerbku dla wydajności”.

W książce wypowiadają się związki zawodowe i przedsiębiorcy. Autorzy – Gonzalo León, José Varela i Jaime Laviña – analizują wpływ robotyzacji i cyfryzacji procesów pracy na zatrudnienie oraz na kształtowanie polityki rządowej mającej na celu rozwiązanie tego problemu, jak również proponują rozwiązania do rozważenia.

FEI opublikowało tę pozycję we współpracy z instytucjami edukacyjnymi i badawczymi, czyniąc z niej narzędzie analityczne zawierające propozycje rozwiązań, które pozwalają na wykorzystanie możliwości rozwoju gospodarczego i społecznego płynących z transformacji, przy jednoczesnym zminimalizowaniu związanego z nią ryzyka.

Znaczenie kształcenia
Początkowy impuls, jaki daje klasyczny system formalnej edukacji, nie jest wystarczający. Konieczne jest stworzenie innych, bardziej elastycznych i ciągłych procesów kształcenia przez cały okres życia zawodowego. Właściwa polityka edukacyjna przyczyni się do znacznego zmniejszenia liczby miejsc pracy zagrożonych w związku z pojawieniem się cyfryzacji i nierówności, redukując jednocześnie polaryzację pracy i zwiększając szanse na zatrudnienie pracowników.

Społeczne, ekonomiczne i pracownicze implikacje robotyzacji oraz cyfryzacji procesów pracy sprawiają, że konieczne jest opracowanie pakietu propozycji, które umożliwią wszystkim skorzystanie z postępu i dobrobytu. Konkurencyjność oczywiście jest ważna, ale sprawiedliwość i integracja społeczna również.

Rekomendacje FEI są w tym zakresie następujące: 1) monitorowanie przez wszystkie instytucje wpływu technologii na pracę; 2) Narodowy Plan na rzecz Integracji Technologicznej wszystkich obywateli, mający na celu uniknięcie wykluczenia cyfrowego i niepozostawianie nikogo w tyle; 3) stworzenie przez administrację publiczną programów zachęcających do ustawicznego kształcenia w zakresie umiejętności cyfrowych, zarówno dla organizacji pracodawców, jak i dla pracowników, co zapewni tym ostatnim szanse na zatrudnienie w przyszłości; 4) uwzględnienie prawa i obowiązku ustawicznego kształcenia w przepisach prawa pracy, wliczenie czasu na naukę do godzin pracy; 5) stopniowe zmniejszanie wymiaru czasu pracy w miarę automatyzacji procesów, z uwzględnieniem z jednej strony produktywności i konkurencyjności przedsiębiorstw, a z drugiej strony jakości życia pracowników i oczekiwań co do możliwości zatrudnienia.

Nadzwyczajna Katedra Badań nad Innowacyjnością (CESIN)
FEI zaprezentowało również nadzwyczajną Katedrę Badań nad Innowacyjnością (CESIN), której Dyrektorem jest José Molero Zayas. CESIN to katedra utworzona przez FEI i Grupę Badawczą ds. Ekonomii i Polityki Innowacji (GRINEI) Uniwersytetu Complutense w Madrycie, mająca za strategiczny cel analizowanie oraz promowanie działań innowacyjnych. Integruje ona wysiłki trójkąta Nauka–Administracja–Biznes i stanowi jedyną w swoim rodzaju propozycję w zakresie badań nad innowacyjnością w Hiszpanii.

Jej misją jest promowanie badań nad innowacyjnością, szczególnie w odniesieniu do innowacji w firmach – odgrywających kluczową rolę w tym procesie. CESIN będzie zajmować się analizowaniem i oceną publicznej polityki promowania B+R+I w przedsiębiorstwach oraz rzeczywistego wpływu, jaki ma ona na ich zachowania w zakresie technologii, strategii i konkurencji. CESIN wspierają naukowcy zarówno z Hiszpanii (UCM, UPM, CSIC, UAM, uniwersytet w Santiago de Compostela, INGENIO, Uniwersytet w Salamance, Uniwersytet w Sewilli), jak i z innych krajów. „Ważne jest – stwierdził José Molero – określenie społecznych skutków polityki innowacyjności i zastanowienie się nad tym, czy przynosi ona oczekiwane efekty, sprzyjające poprawie jakości życia społeczeństwa”.

Nagrody FEI
Jury tegorocznej edycji konkursu FEI w kategorii innowacyjny naukowiec wyróżniło pracę Palomy Sánchez Muñoz, Profesor Ekonomii Stosowanej na Autonomicznym Uniwersytecie Madryckim i ekonomistki w administracji państwowej. Tegoroczną nagrodę dla innowacyjnej firmy dostała firma Bitbrain – firma neurotechnologiczna zajmująca się neurobiologią, sztuczną inteligencją i konstrukcją sprzętu służącego do opracowywania innowacyjnych produktów. Nagrodę dla organizacji wspierającej innowacje przyznano Instytutowi Bioinżynierii Katalonii – instytucji zajmującej się badaniami podstawowymi i stosowanymi w dziedzinie bioinżynierii i nanomedycyny.