ŻEGNAJ CASSINI...

W piątek 15 września, po prawie 13 latach krążenia po orbicie Saturna, międzynarodowa sonda kosmiczna Cassini-Huygens uległa dezintegracji w atmosferze Saturna, kończąc w ten sposób misję eksploracji tej widocznej z Ziemi i charakteryzującej się systemem pierścieni szóstej planety Układu Słonecznego.

Przez wszystkie te lata sonda wykonała serię przełomowych badań poruszając się między planetą a jej pierścieniami, a następnie weszła w atmosferę Saturna, gdzie od orbitera Cassini odłączył się próbnik Huygens, który wylądował na powierzchni Tytana – jednego z księżyców Saturna.

Sonda Cassini-Huygens została wystrzelona z Ziemi w 1997 r., następnie przez siedem lat przemierzała Układ Słoneczny zanim dotarła do Saturna. Kilka miesięcy później od „sondy-bazy” Cassini (amerykański wkład w misję) odłączył się próbnik Huygens (europejski wkład w misję), który wylądował na Tytanie, tajemniczym księżycu Saturna. Próbnik był pierwszą sondą, której udało się wylądować w zewnętrznych obszarach Układu Słonecznego.

W drodze na Saturna sonda wykorzystała manewry asysty grawitacyjnej (dwukrotnie podczas przelotu obok Wenus, jak również obok Ziemi, Jowisza i księżyca Febe). Siedem lat później, po dotarciu do siedmiu księżyców Saturna – wśród których są Febe i Enceladus – oraz po ponad 44 zbliżeniach do Tytana, Huygens odłączył się od sondy-bazy Cassini. Łącznie, w trakcie całej misji, Cassini wykonał 292 orbity wokół Saturna i zgromadził szczegółowe dane dotyczące, między innymi, jego pola magnetycznego oraz pierścieni. Ponadto, misja odkryła dotychczas nieznane obszary Tytana i księżyców lodowych gazowego olbrzyma.

W ostatnich miesiącach misji Cassini wielokrotnie znalazł się w strefie o szerokości 2 000 km oddzielającej Saturna od jego pierścieni. Podczas ostatniej fazy, o nazwie „Grand Finale”, naukowy dorobek misji został zmaksymalizowany, gdyż sonda wykonała przeloty przekraczając wewnętrzne i zewnętrzne granice pierścieni oraz mijając mniejsze księżyce planety, jak również zbliżając się do górnych warstw atmosfery Saturna.

Międzynarodowy program Cassini-Huygens jest owocem współpracy agencji NASA, ESA, włoskiej agencji kosmicznej ASI oraz innych europejskich placówek badawczych i przemysłowych. Sonda została zbudowana przy udziale 19 krajów.

Firma GMV odegrała w misji kluczową rolę, wykonując, między innymi, następujące zadania: wsparcie przy definiowaniu interfejsu transmisji danych JPL/ESOC; opracowanie oprogramowania operacyjnego wyliczającego optymalne ustawienie anteny próbnika Huygens, służącej do transmisji danych; badania i analiza różnych scenariuszy wchodzenia w atmosferę i lądowania; analiza misji wspomagająca korektę systemu łączności między próbnikiem Huygens a orbiterem Cassini; analiza danych statystycznych link budget w fazach wejścia w atmosferę, lądowania i po lądowaniu; analiza danych niezbędna do optymalnego ustawienia anteny w celu zagwarantowania dobrej łączności między próbnikiem Huygens a orbiterem Cassini.

Koniec tej misji to zamknięcie etapu dwudziestu lat badań nad Saturnem prowadzonych przez setki naukowców należących do dwóch różnych pokoleń i pochodzących z 17 krajów. Nie oznacza to jednak, że prace te całkowicie ustały – nadal trwają inne misje badające gazowe olbrzymy Układu Słonecznego.