Trendy technologiczne w sektorze obronności i bezpieczeństwa w XXI wieku

Sektor obronności i bezpieczeństwa przechodzi radykalną transformację pod wpływem stosowania nowych i przełomowych technologii. Innowacje te nie tylko na nowo definiują zdolności operacyjne sił zbrojnych oraz strategie sojuszniczych organizacji bezpieczeństwa, ale także wyznaczają nowe paradygmaty radzenia sobie z aktualnymi i przyszłymi zagrożeniami.

Kwestie takie jak sztuczna inteligencja, robotyzacja, technologia kwantowa czy zaawansowane materiały zarówno Unia Europejska, jak i NATO uznają za kluczowe dla tego sektora. Technologie te zmieniają sposób, w jaki strategie, logistyka oraz operacje wojskowe są postrzegane oraz opracowywane we wszystkich aspektach. 

Jakie nowe technologie mają największy wpływ na sektor obronności?

Sztuczna inteligencja (AI)

Sztuczna inteligencja (AI) ma wiele zastosowań w wojsku, od podejmowania decyzji po logistykę. Sztuczna inteligencja jest już wykorzystywana w autonomicznych systemach zdolnych do samodzielnego manewrowania i podejmowania decyzji, choć jej wdrożenie wiąże się z wyzwaniami etycznymi oraz prawnymi, takimi jak zdefiniowanie roli człowieka w procesach o kluczowym znaczeniu.

W cyberprzestrzeni sztuczna inteligencja umożliwia wykrywanie podatności oraz prowadzenie działań ofensywnych i defensywnych. Przyczynia się również do strategicznego odstraszania poprzez gromadzenie informacji o uzbrojeniu i zagrożeniach, zmieniając krajobraz geopolityczny. W logistyce technologie takie jak produkcja addytywna i cyfrowe bliźniaki, w połączeniu ze sztuczną inteligencją, usprawniają łańcuch dostaw oraz konserwację sprzętu.

GMV odgrywa wiodącą rolę w opracowywaniu rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji i big data dla obronności i bezpieczeństwa, takich jak projektowanie systemów analizy danych w czasie rzeczywistym do prac wywiadowczych czy rozwój platform symulacyjnych i nawigacyjnych opartych na sztucznej inteligencji.

Systemy autonomiczne i robotyka

Systemy te są szczególnie przydatne do pozyskiwania informacji, nadzoru oraz analizy danych wywiadowczych, a także wykonywania rutynowych zadań, takich jak monitorowanie granic przy minimalnej interwencji człowieka. Ich wdrożenie poprawia zdolności bojowe, co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka strat w ludziach w scenariuszach operacyjnych.

W dziedzinie medycyny systemy autonomiczne poprawią służbę medyczną w warunkach bojowych i zmniejszą potrzebę rozmieszczania specjalistów medycznych w terenie.

W logistyce systemy autonomiczne zoptymalizują transport ładunków i personelu, umożliwiając przeprojektowanie sieci dostaw oraz lepszą integrację poziomów strategicznego, operacyjnego oraz taktycznego. Rozwój ten dynamizuje koncepcję logistyki „na żądanie”. 

Systemy ponaddźwiękowe

Systemy ponaddźwiękowe stanowią poważne wyzwanie ze względu na połączenie dużej prędkości, zwrotności i złożonych trajektorii. Cechy te wymagają opracowania nowych systemów wykrywania i przeciwdziałania, które zmodernizują obecne podejścia do obrony przeciwlotniczej oraz przeciwrakietowej. Aby przeciwdziałać tym zagrożeniom z uwzględnieniem krótkiego czasu reakcji, kluczowe jest wdrożenie zaawansowanych systemów obronnych, które obejmują rozległe sieci czujników, systemy kosmiczne, systemy bezzałogowe, radary oraz algorytmy oparte na sztucznej inteligencji i obliczeniach kwantowych do przetwarzania informacji w czasie rzeczywistym. 

Systemy kosmiczne

Przestrzeń kosmiczna stała się kluczową domeną strategiczną operacji wojskowych. Zdolności kosmiczne, takie jak komunikacja, obserwacja i wykrywanie, usprawniają planowanie oraz realizację misji, umożliwiając wczesne ostrzeganie, a także analizę celów w czasie rzeczywistym.

Łączność kosmiczna optymalizuje możliwości nadzoru, wywiadu oraz dowodzenia i kontroli (C2), umożliwiając jednocześnie operacje w wielu domenach przy mniejszej zależności od infrastruktury naziemnej. Ponadto możliwości obserwacji kosmicznej zapewniają wczesne ostrzeganie oraz analizę celów, ułatwiając ocenę zagrożeń oraz szkód w warunkach bojowych w czasie rzeczywistym.

Nowe materiały

Nowe materiały obejmują zarówno zaawansowane metale i nanotechnologię, jak i biologię syntetyczną. Systemy komunikacyjne oparte na tych nowych materiałach oferują zaawansowane możliwości, optymalizując wykorzystanie widma spektroskopowego. Ponadto anteny wykonane z tych materiałów zwiększają moc i kierunek sygnałów, co czyni je idealnymi do prowadzenia wojny elektronicznej.

W dziedzinie obrony CBRN nanotechnologia i samodekontaminujące się powierzchnie zapewniły zaawansowane rozwiązania do identyfikacji oraz łagodzenia współczesnych zagrożeń przy zmniejszonym zużyciu energii. Ułatwiają również rozwój bardziej trwałego wyposażenia do stosowania w ekstremalnych środowiskach, takich jak operacje podwodne i kosmiczne.

Wreszcie: produkcja addytywna przekształca logistykę wojskową, umożliwiając produkcję części i komponentów na miejscu, w tym części zamiennych do pojazdów oraz systemów medycznych. 

Technologia kwantowa

Technologie te umożliwiają ultraszybkie przetwarzanie danych, a także zapewniają bezprecedensową ochronę komunikacji przed przechwytywaniem i atakami. Pozwalają na bezpieczne połączenia oraz interoperacyjność między systemami wojskowymi na polu bitwy, takimi jak systemy bezzałogowe, samoloty, jednostki pływające czy systemy dowodzenia i kontroli.

Połączenie sztucznej inteligencji i technologii kwantowych umożliwi rozwój zaawansowanych narzędzi wspomagania decyzji, ułatwiając zapewnienie bardziej rozproszonych oraz skutecznych zdolności w sferze dowodzenia i kontroli. Ponadto technologie te zwiększą dokładność oraz czułość działań w zakresie nadzoru, rozpoznania i działań wywiadowczych w wielu domenach. W środowiskach podwodnych zoptymalizują wykrywanie celów i komunikację podwodną.

Zaawansowana energia i napęd

Rozwój bardziej wydajnych systemów energetycznych i napędowych umożliwia wykorzystanie bardziej zrównoważonych platform o większych możliwościach. Obejmuje to zaawansowane systemy akumulatorów dla dronów i pojazdów elektrycznych wykorzystywanych w misjach o długim czasie trwania oraz technologie sterowanej energii, takie jak broń laserowa, które zapewniają rozwiązania obronne przeciw dronom i pociskom.

Biotechnologia

Biotechnologie i technologie zwiększające wydajność człowieka mają kluczowe zastosowanie w monitorowaniu żołnierzy oraz ich otoczenia w czasie rzeczywistym. Pozwala to na dokładniejsze diagnozowanie ich stanu zdrowia, nastroju i ogólnej kondycji, a także na poprawę świadomości sytuacyjnej. Czujniki zintegrowane z odzieżą lub wyposażeniem żołnierza dostarczają cennych danych i mogą automatycznie zalecać działania. Technologie takie jak mikroczujniki czy rzeczywistość rozszerzona dostarczają informacji w czasie rzeczywistym, poprawiając kontrolę oraz realizację misji.

Podsumowując, należy podkreślić, że nowe technologie na nowo definiują zdolności obronne i zdolności do zapewniania bezpieczeństwa, oferując innowacyjne rozwiązania w obliczu wyzwań XXI wieku, ale ich przyjęcie wymaga zrównoważonego podejścia, które uwzględnia etykę, legalność oraz interoperacyjność państw sojuszniczych. 

Autor(ka): Begoña Rojo